START

Marsz Pamięci, rekonstrukcja żydowskiego miasteczka i spektakl „Trzy kultury” w wykonaniu zespołu Teatralno-Muzycznego to największe atrakcje tegorocznego Tryptyku Żydowskiego w Chęcinach

Tradycyjnie IV Festiwal Kultury Żydowskiej rozpoczął Marsz Pamięci, pod hasłem „Rajd Śladami Likwidacji Getta Chęcińskiego”. Wzięło w nim udział blisko 150 uczniów szkół z gminy Chęciny i Kielc. Uczestnicy przeszli szlakiem zagłady ludności żydowskiej Chęciny-Tokarnia-Wolica. Koordynatorem przedsięwzięcia była Edyta Jarząbek,instruktor M-GOK w Chęcinach. Rajd poprowadzili przewodnicy świętokrzyscy Ewa Krakowiak i Lech Segiet.

Wymarsz poprzedziły warsztaty „O historii, tradycji i kulturze” przygotowane przez młodzież Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Wolicy pod opieką Anny Wrzoskiewicz i Beaty Ludwickiej-Dula. Gościem pierwszego dnia festiwalu był Alon Simhayoff, attache ds. kultury Ambasady Izraela w Polsce. – To jest festiwal o was, o waszej pamięci, o dawnych mieszkańcach Chęcin – powiedział do uczestników marszu. Młodzież przekazała gościowi prace wykonane podczas warsztatów. Pierwszy festiwalowy dzień uświetnił występ chóru Zespołu Szkół Katolickich Diecezji Kieleckiej im. św. S.Kostki, pod opieką Barbary Broniś-Barwińskiej. W piątkowy wieczór w restauracji „Pod Zamkiem” odbyła się projekcja filmów kina żydowskiego okresu międzywojennego. Drugi dzień Tryptyku był przypomnieniem żydowskiego miasteczka. Wokół chęcińskiej synagogi zrobiło się gwarno od kramów, mieszkańców, turystów. Młodzież ZSO nr 2 w Chęcinach w strojach żydowskich wędrowała ulicami miasta i zapraszała na to niezwykłe spotkanie z kulturą dawnych sąsiadów. Na ulicy Długiej koncertował akordeonista Przemysław Barycki. Jego koleżanki z ZSO nr2 pokazały publiczności taniec żydowski. Motywów muzyki żydowskiej nie zabrakło w czasie koncertu chóru „Cantata” z ZSO nr 1 pod opieką Edyty Bobryk. Uczniowie Gimnazjum w Wolicy przygotowali na ten festiwalowy dzień spektakl „Duch Chęcińskiego Zamku”. Na ulicy Długiej zatańczył zespół „FRESH „. Grupa tańca akrobatycznego „Zamkowe Duszki” pokazała gry i zabawy żydowskie. W ostatnim dniu Tryptyku mieszkańcy i zaproszeni goście obejrzeli w Schronisku Młodzieżowym przy ul. Białe Zagłębie w Chęcinach spektakl „Trzy kultury”, w wykonaniu Studia Teatralno-Muzycznego w Kielcach. Młodzi aktorzy, na co dzień mieszkańcy Bodzentyna, bawili publiczność muzyką i tekstami żydowskimi, romskimi i polskimi. Nie zabrakło żydowskiego poczęstunku. Był koszerny rosołek przygotowany przez restaurację „Pod Zamkiem” i klopsiki rybne w sosie warzywnym, którymi częstowali restauratorzy z „Pod Srebrnej Góry”. Organizatorami IV Festiwalu Kultury Żydowskiej „Ulica Długa 2010” byli Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny oraz Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Chęcinach. Patronat honorowy objęli Ambasada Izraela w Warszawie i Bożentyna Pałka-Koruba, wojewoda świętokrzyski. Festiwalowi patronowały też media: Gazeta Wyborcza, Echo Dnia, Telewizja Polska Oddział w Kielcach i Polskie Radio Kielce. W przygotowaniu festiwalu wsparcia udzieliły Wodociągi Kieleckie, Bank Spółdzielczy w Kielcach Oddział w Chęcinach, Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach, jednostki OSP z terenu gminy Chęciny, policjanci z Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Kielcach i Komisariatu w Chęcinach, cukiernia Ryszarda Ramiączka, piekarnia „Tradycja” Sebastiana Gutowskiego, Muzeum Wsi Kieleckiej oraz firmie Eko-Rol w Tokarni.

Wzmianka o pierwszych Żydach w Chęcinach pochodzi z 1564. Dopiero jednak w 1581 król Stefan Batory pozwolił ludności żydowskiej osiedlać się w tym mieście. Potwierdził to w przywileju Zygmunt III Waza w 1597r. W czasie potopu szwedzkiego niemal cała gmina żydowska została wymordowana przez niekarne oddziały Stefana Czarnieckiego. W połowie XVII kahał chęciński miał własnego rabina, kantora, mełameda czynny był także żydowski szpital (od 1638). W XIX wieku gmina żydowska rozrosła się, zbudowano m.in.mykwę, dwa chedery i dom starców. W  1938 r. ludność żydowska stanowiła aż 56% mieszkańców Chęcin (2825 osób). W czasie okupacji Niemcy założyli w Chęcinach getto dla 4 tysięcy osób. 1 września 1942 r. hitlerowcy wywieźli Żydów z chęcińskiego getta do obozu zagłady w Treblince.